Author :
Abstract
Lügatte rağbet etmemek, meyletmemek, terk etmek gibi mânâlara gelen zühd kavramının İslâmî yaşantıda özel bir yeri vardır. Kur’ân’da ise bizzat mevcut olmamasına karşın ıstılâhi içeriğindeki; dünya hayatının geçici, oyun, eğlence, metâ’ ve âhiret yanında kıymetsiz olduğunu vurgulayan ifadeler birçok âyet-i kerîmede geçmektedir. Bu kavramın müslüman hayatındaki önemini, Peygamberimiz’den (s.a.v) nakledilen çok sayıdaki rivâyetlerden de anlamaktayız. Kendisi en mükemmel seviyede bir zühd hayatı yaşayıp; ümmetine de sade, dünyanın kaygılarından uzak ve âhiret odaklı bir hayat yaşamalarını tavsiye etmiştir. Bu kavram İslâmî İlimler içerisinde özellikle Tasavvuf alanında ayrı bir öneme sahiptir. Tasavvuf tarihinin, asr-ı saadetle başlayıp ilk iki asrı içine alan dönemine zühd dönemi denilmiştir. Bu dönemdeki sûfilerinden her biri zühdü; fıtrî temayülleri, içinde bulundukları makamlar ve gerçekleştirdikleri manevî tecrübelere dayalı olarak çeşitli şekillerde yorumlamışlardır. Özellikle de kişinin malı mülkü tamamen terk etmeden, hırs ve arzulardan sıyrılıp Allah’a tevekkül ederek, O’nun rızasını kazanmayı ana gaye edinmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Keywords
Abstract
The concept of the mentality, which comes to mean such as not demanding, bending, abandoning something in the dictionary, has a special place in Islamic life. Despite the fact that it is not present in the Qur'an, the content of the divine; Statements that emphasize that world life is worthless besides temporary, game, entertainment, commodity and hereafter are mentioned in many verses. We also understand the importance of this concept in Muslim life from many narrations conveyed from our Prophet (pbuh). He lives a perfect life of venues; plain in the ummah We also understand the many narrations that have been transmitted. He recommended that the ummah should live a life that is simple, free from world anxieties and hereafter. This concept has a special importance in Islamic Sciences especially in the field of Sufism. The era of Sufism history, which started with century happiness and included the first two centuries, was called the zühd period. Each of his Sufis in this period was the mind; They interpreted the fitting tendencies in various ways, based on the authorities they were in and the spiritual experiences they had performed. It was also emphasized that the person should be stripped of hirs and desires and encouraged Allah, without leaving his property, and encouraging God to gain his consent.
Keywords
- Ateş, Süleyman. İslâm Tasavvufu. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1992.
- Beyhakî, Ebûbekr Ahmed b. Hüseyin. Kitâbü’z-Zühdi’l-kebîr. Thk. Amir Ahmed Haydar, Beyrût: Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekafiyyeti, 1996.
- Bilgin, Mustafa. “Herim b. Hayyân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17: 227. Ankara: TDV Yayınları, 1998.
- Buhâri, Ebû Abdillah Muhammed İbn-i İsmail. el-Camiu’s-sahih. Berût: Dâru İbni Kesîr, 2002.
- Cebecioğlu, Ethem. Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü. Ankara: Rehber Yayınları, 1997.
- Ceyhan, Semih. “Zühd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44: 530. Ankara: TDV Yayın- ları, 2013.
- Çankı, Mustafa Namık. Büyük Felsefe Lügatı. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1954.
- İbn Düreyd, Ebû Bekir Muhammed b. el-Hasan. “Dzh”, “Btl”. Cemheratü'l-lüga. Beyrût: Dâru’l- İlm lilmeleyin, 1987.
- Eraydın, Selçuk. Tasavvuf ve Tarikatlar. 5. Baskı, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1997.
- Ezherî, Muhammed bin Ahmed. “Hzd”. Tehzîbü’l-lüga. Beyrût: Dâru İhyai’t-Turasi’l-Arabî, 2001.
- Gazzalî, Muhammed Ebû Hamid. İhyau ulumi’d-din. Beyrût: Dâru İbni Hazm, 2005.
- Geylânî, Muhyiddin Ebi Muhammed Abdilkâdir. el-Fethu'r-Rabbanî ve'l-Feyzu'r-Rahmanî. Köln- Bağdat: Menşuratü’l-Cemel, 2007.
- Hâkim, Muhammed b. Abdullah en-Nisaburî. el-Müstedrek ale’s-sahihayn. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l- İlmiyye, 1422/2002.
- Hamidullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. trc. Sâlih Tuğ, 5. Baskı, İstanbul: İrfan Yayınları, 1995.
- İbni Hanbel, Ahmed. Zühd. Beyrût: Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1999.
- İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed bin Yezid el-Kazvini. Sünen-i İbn Mâce. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1424/2003.
- İzutsu, Toshihiko. Kur’ân’da Allah ve İnsan. trc. Süleyman Ateş, Ankara: Ankara Üniversitesi Ba- sımevi, 1975.
- Kâşânî, Kemalüddin Abdürrezzak b. Ebi’l-Ganaim Muhammed. Letaifu’l-a’lâm fî işarâtı ehli’l- ilhâm. Kahire: Mektebetü’s-Sekafeti’d-Diniyye, 1426/2005.
- Kelabazi, Ebû Bekir Muhammed. et-Taarruf li-mezhebi ehli’t-tasavvuf. Thk. Mahmud Emin en- Nevevi, Kahire: el-Mektebetu’l-Ezheriyyetu li’t-Turas, 1992.
- Kuşeyrî, Ebû’l-Kasım Abdülkerîm. er-Risâletu’l-Kuşeyrîyye fi ilmi’t-tasavvuf. Haz. Ma’ruf Zerrik, Ali Abdulhamid Baltacı, Beyrût: Dâru’l-Hayr, 1993.
- Kübra, Necmuddin. Tasavvufî Hayat. Haz. Mustafa Kara, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1980.
- Müslim, bin Haccac el-Kuşeyrî. el-Camiu’s-sahih. Riyad: Beytü’l-Efkari’d-Düveliyye, 1998.
- Özsoy, Ömer - Güler, İlhami. Konularına Göre Kur’ân. 6. Baskı, Ankara: Fecr Yayınları, 2003.
- Sühreverdi, Ebû Hafs Şihabuddin. Avarifu’l-maarif. Kahire: Mektebetu’l-Kahire, 1393/1973.
- Tatlı, Alican. Zühd Açısından Dünya ve Nimetleri. İstanbul: Erkam Yayınları, 2005.
- Tehânevî, Muhammed Ali. “Zhd”. Mevsûatü keşşâfi ıstılâhâti’l-funûn ve’l-ulûm. Thk. Ali Dehrûc, Beyrût: Mektebeti Lübnan, 1996.
- Tek, Abdurrezzak. “Tebettül”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40: 216. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
- Tirmizî, Ebû İsa Muhammed bin İsa Sevr. Câmiu’l-kebir. Beyrût: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1996.
- Uludağ, Süleyman. “Takva”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39: 484. Ankara: TDV Yayınları, 2010.
- Veki b. Cerrah. Kitâbu’z-Zühd. Thk. Abdurrahman b. Abdilcebbar el-Ferîvâî, Medine: Mektebe- tu’d-Dâr, 1994.
