Author :
Abstract
Bu makalede Kur’an’da yaratma anlamındaki Kane’nin kullanımı ve kane’den türetilen kevn, tekvin kavramları ele alınmakta ve semantik anlam alanı incelenmektedir. Kevn, tekvin kavramları genel olarak “var oluşu ve yaratılışı” ifade etmektedir. Bu araştırmanın diğer bir amacı Kur’an kelime ve kavramların semantik incelemelerine katkı sağlamaktır. Böylece kavram incelemeleriyle tefsir bilimi ile İslami fikir ve düşüncenin gelişmesine katkı sağlamaktır. Bu çalışmada tefsir ve kelam alanlarındaki yazınlardan faydalanılmıştır. Bu çalışmada kane, kevn ve tekvin kelimelerinin semantik anlamları ve kavramsallaşma süreci üzerinde durulmaktadır.
Keywords
Abstract
In this article, the use of ( كان ( Kâne in terms of creation in the Qur'an and the concepts of كون) kevn) and تكوين) tekvîn) derived from Kâne are discussed and the semantic domain is examined. Kevn, the concept of tekvîn generally refers to existence and creation. Another purpose of this research is to contribute to the semantic studies of Quranic words and concepts. In this way, it is to contribute to the development of Islâmîc ideas and ideas through the study of concepts and interpretations. In this study, the texts in the fields of tafsir and kelam were used. In this study, semantic analysis of كان) Kâne), كون) kevn) and تكوين) tekvîn) words and conceptualization process are emphasized.
Keywords
- Akdağ, Hasan, Arap Dilinde Fiiller, Tekin Kitapevi, Konya, 1984.
- Aksakal, Zeynep Nermin, “Kur’ân’ın Mahiyetine Dair Tartışmaların Günümüzdeki İzdüşümleri ve Kur’ân’ın Anlaşılmasındaki Etkileri”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum, 2011. Aksan, Doğan, Her Yönüyle Dil, TDK Yay. Ankara, 1998.
- Apaydın, H. Yunus, “Fesâd” mad. DİA, Diyanet Vakfı Yay. Ankara, 1995.
- Aslan, İbrahim, Aklın ve Dilin Sınırlarında Kur’ân, Ankara Okulu Yay. Ankara, 2016.
- Bilmen, Ömer Nasuhi, Hukuk-u İslâmiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kâmusu, Bilmen Yay. İstanbul, 1985.
- --------------------- Muvazzah İlm-i Kelâm, Sadeleştiren, Mehmet Talu, Tereke Yay. İstanbul, 2007.
- Bolay, Süleyman Hayri, “Âlem” mad. DİA, Diyanet Vakfı Yay, Ankara, 1989.
- Bulğen, Mehmet, “Son Dönem Osmanlı Kelâmcıların Kevnî Âyetleri Yorumlama Yöntemleri Üze- rine: “Ömer Nasuhi Bilmen Örneği”, Kelâm Araştırmaları Dergisi, Karabük, 2015.
- Bultman, Rudolf, “Yeni Ahit ve Mitoloji, Yeni Ahit’in Mesajındaki Mitolojik Unsurlar ve Onların Yeniden Yorumlanması Problemi”, trc. Cengiz Batuk, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Samsun, 2006.
- Cevherî, Ebu Nasr İsmaîl bin Hammad, Tâcu’l-Luğa ve Sıhâhu’l-Arabiyye, thk, Ahmed Abdulğafur Attar, Daru’l İlmi, Beyrut, 1990.
- Cürcânî, Ali b. Muhammed Şerif, Kitabu’t-Ta’rifat, Mektebet-ü Lübnan, Beyrut, 1985.
- Dinçol, Ali M. “Aramice” mad. DİA, Diyanet Vakfı Yay. Ankara, 1991.
- Elmalı, M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, Eser Neşriyat, İstanbul, 1979.
- Ferâhidi, Halil b. Ahmed, Kitabu’l-Ayn, thk. Mehdi Mahzumî, İbrahim Samiraî, Müessesetü’l- Alemi li’l-Matbuat, Beyrut, 1998.
- Fîrûzâbâdî, Muhammed, b.Yakûp, Besairu Zevi’t-Temyiz fi Letaifi Kitabu’l- Aziz, thk, Muhammed Ali el-Buhar, 3. Basım, İhya-i Turasi’l- İslâmi, Kâhire, 1996.
- ------------------------ Kamusu’l-Muhit, thk. Muhammed Naim Urkusi, Beyrut, 2005.
- Gezgin, Ali Galip, Tefsirde Semantik Metod, Rağbet Yay. İstanbul, 2015.
- Güngör, Mevlüt, “Kur’ân ve Kâinat Kitabı”, İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, İstanbul, 2006.
- Hasan, Cafer Hadi, “İbranice” mad. DİA, Diyanet Vakfı Yay. Ankara, 2000.
- İbn Fâris, Ebu'l-Hüseyin Ahmed Zekeriyya, Mu'cemü’l -Mekayisi'l--Lüğa, thk. Abdüsselam Muham- med Harun, Dar’ul-Fikr, Beyrut, 1991.
- İbn Haldûn, Veliyyüddîn Abdurrahmân b. Muhammed, Mukaddimetü İbn Haldûn, Dâru Ya'rub, Dımeşk, 2004.
- İsfâhanî, Hüseyin b. Muhammed er-Râğıb, el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân, (Müfredat Kur’ân Kavram- ları Sözlüğü), trc. Abdulbaki Güneş, Mehmet Yolcu, Yarın Yay. İstanbul, 2015.
- İslamoğlu, Mustafa, Kur’ân’a Göre Esmâ-i Hüsnâ, Düşün Yay. İstanbul, 2013.
- İslamoğlu, Mustafa, Nüzul Sırasına Göre Hayat Kitabı Kur’ân Gerekçeli Meal-Tefsir, Düşün Yay. İstanbul, 2014.
- Karadaş, Cağfer, “Kelâm İlminde Istılâh ve Medeniyet Tasavvuru”, I. İslâmi İlimlerde Terminoloji Sorunu Sempozyumu, İstanbul, 2006.
- Karaman, Hayreddin vd. Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir, DİB Yay. Ankara, 2014.
- Kasapoğlu, Abdurrahman, “Kur’ân’ı Anlamada Semantik Yöntem”, Hikmet Yurdu, (Yıl: 6, C: 6, Sayı: 11, Ocak – Haziran 2013/1) , Malatya, 2013.
- Kırca, Celal, “Kur’ân ve Modern İlimler”, Diyanet Dergisi, DİB Yay. Ankara, 1984.
- Kocabaş, Şakir, “İslâmi Epistemoloji Üzerine”, Divan, İlmi Araştırmalar, İstanbul, 1996.
- Kutup, Seyyid, Fî Zilâli’l-Kur’ân ( Kur’ân’ın Gölgesinde), trc. M.Emin Saraç, İ. H. Şengüler, B. Karlığa, Hikmet Yay. İstanbul, 1986.
- Kurtubî, Muhammed bin Ahmed, thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî, M. Rıdvan Urkusî, el- Cami li Ahkami’l-Kur’ân, Müessetü Risale, Beyrut, 2006.
- Matûrîdî, Ebû Mansûr Muhammed bin Mahmud, Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim Te’vîlâtu Ehlü’s-Sünne, Müessetu Risale, Beyrut, 2004.
- Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed bin Mahmud, Kitabu’t-Tevhîd Açıklamalı Tercüme, trc. Bekir To- paloğlu, İsam Yay. İstanbul, 2014.
- Mehmet Doğan, Büyük Türkçe Sözlük, İz Yayınları, y.y. 1996.
- Mu’cemu’l -Vasit, Kahire Arap Dil Kurumu, Mektebetü’l-Şuruku Devliyye, Mısır, 2004.
- Öge, Sinan, Allah’tan Âlem’e İlâhi Fiiller, Araştırma Yay. Ankara, 2009.
- Öztürk, Mustafa, Kur’ân-ı Kerîm, Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri, Düşün Yay. İstanbul, 2013.
- Öztürk, Mustafa, “Kur’ân Perspektifinden Yaratılış ” (Kur’ân’da Yaratılışla İlgili Kavramların Se- mantiği ve Yoktan Yaratma Meselesi), ÇÜİF Dergisi, Adana, 2016.
- -------------------- Kur’ân ve Yaratılış, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi. Kur’ân Araştırmaları Merkezi Yay. İstanbul, 2016.
- Pak, Zekeriyya, “Âlemîn Kelimesinin Kur’ân’daki Anlamı Üzerine”, KSÜ İlahiyat Fakültesi Der- gisi, Kahramanmaraş, 2009.
- Semîn el-Halebî, Ahmet b. Yusuf Abduddaim, Umdetü’l-Huffaz fi Tefsiri Eşrefi’l -Elfaz, Mu’cemu Lüğavi li Elfazi’l-Kur’âni’l-Kerîm, thk. M. Basil, Daru’l- Kütübi’l- İlmiyye, Beyrut, 1996.
- Soysaldı, Mehmet, “Kur’ân’ı Doğru Anlamada Semantik Metodun Önemi,” Kur’ân ve Dil: Dilbilim ve Hermenötik Sempozyumu (17-18 Mayıs 2001) , Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Van, 2002.
- --------------------, Kur’ân Semantiği Açısından İnançla İlgili Temel Kavramlar, İzmir, 1997.
- --------------------,“Toshihiko İzutsu ve Semantik Anlayışı”, Journal Of İslamic Research, İslami Araş- tırmalar, Ankara, 2005.
- Şemseddin Sami, Kâmûs-i Türkî, Kapı Yay. İstanbul, 2004.
- Şimşek, Mehmet Ali, Arap Dilinde Çok Anlamlılık ve Karine İlişkisi, (Basılmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2000.
- Taberî, Muhammed b. Cerir Ebû Ca’fer, Câmiu’l- Beyân fi Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, thk. Abdullah b. Ab- dulmuhsin et-Türkî, Daru- Hicr, Kahire, 2001. Taşköprülüzâde Ahmed, Mevzû’âtü’l-Ulûm, Sadeleştiren: Mürnin Çevik, İstanbul, 1975.
- Turhan, Kasım, “Kevn ve Fesâd” mad, DİA, Diyanet Vakfı Yay. Ankara, 2002.
- Topaloğlu, Bekir, “Halik” mad. DİA, TDV Yay. Ankara, 1997.
- --------------------------,“Hudûs” mad. DİA, Diyanet Vakfı Yay. Ankara, 1998.
- Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu, TDK Yay. Ankara, 2005.
- Uludağ, Süleyman, “Kevn” mad. DİA, Diyanet Vakfı Yay. Ankara, 2002.
- Ulutürk, Veli, Kur’ân’ı Kerîm’de Yaratma Kavramı, İnsan Yay. İstanbul, 1995.
- Uzunoğlu, M. Vecih, “Arap Dilinde Kâne ( كان) Fiili ve Kur’ân’da Kullanımı”, Dokuz Eylül Üniver- sitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, İzmir, 2015.
- Ünver, Mustafa, “Kur’ân’da Yaratma Konulu bir Kavram” “Haleqa”, İslâmi Araştırmalar Dergisi, Ankara, 2002.
- Yılmaz, Hasan, Semantik Analiz Yönteminin Kur’ân'a Uygulanması, Kurav Yay. İstanbul, 2007. Fakültesi, Bursa, 1987.
- ---------------------- “Tekvîn” mad. DİA, Diyanet Vakfı Yay. Ankara, 2011.
- Zebîdî, Muhammed Murtaza el-Hüseynî, Tacu’l-Arus min Cevahiri’l-Kâmûs, thk, Mustafa Hicazî, Müessesetü Kuveyt, Kuveyt, 2001.
- Zemahşeri, Ebu’l Kasım Mahmud Ömer, el-Keşşaf ‘an Ğavamidi Hakaiki’t-Tenzil ve Uyuni’l-Ekavi'l fi Vucuhi’t-Te’vil, tahk. Adil Muhammed Abdülmevcud, Ali Muhmammed Muavvid, Mektebetü’l Ubeykan, Riyad, 1998,