Author :
Abstract
Bu makalede, genel sıfatlar bağlamında Allah’ın ilim sıfatından bahsedilmektedir. Öncelikte kelâmi ekollerin sıfatlar meselesine genel yaklaşımlarına vurgu yapılarak konunun altyapısı hazırlanmıştır. Daha sonra ilahi bilginin varlığı konusunda Kuran’dan örneklerle bazı tespitlere yer verilmiştir. İlahi bilginin zat ile ilişkisi bağlamında, itikâdî fırkaların görüşlerine değinilmiştir. Ehl-i Sünnet’in “Sıfatlar zatın, ne aynıdır, ne de gayrıdır” şeklindeki yaklaşımının bir paradoks olup olmadığı tartışılmıştır. İlahi bilginin neleri kapsadığı ve cüz’iyyatı bilip bilmediği ile ilgili konular üzerinde durularak kelamcılar ile filozoflar arasındaki tartışmalara değinilmiştir. Kısa bir değerlendirme ile makale tamamlanmaktadır.
Keywords
Abstract
In this paper, God’s attribute of all-knowing is dealt with in the context of general attributes. In the first instance, the grounding of the subject is provided with reference to the general approaches of the Kalam schools to the issue of attributes. Afterwards, a few determinations are presented regarding the existence of divine knowledge together with examples from the Quran. In the context of the relation of divine knowledge with the essence, the positions of the faith-related factions are evaluated. Whether the Islamic orthodox understanding (The Ahle Sunnat’s conviction) that “the divine attributes are neither the same of nor different from God’s essence” is paradoxical is discussed and clarified. The disputes between Islamic theologians and philosophers are evaluated together with an explanation about what divine knowledge might involve and whether God might know or not the partial as He knows the whole. The paper is completed with a short assessment on the point.
Keywords
- Abdulhamid, İrfan, İslam’da Itikâdî Mezhepler ve Akâid Esasları, (trc. M.Saim Yeprem) İstan- bul 1994.
- Arslan, Hulusi-Bozkurt, Mustafa, Sistematik Kelam, Medipres yay. Malatya 2012.
- Aydın, Mehmet, Din Felsefesi, İzmir 1987.
- Bozkurt, Mustafa, Fahreddin Razi’de Bilgi Teorisi, Medipres Yay. Malatya 2009.
- Çotuksöken, Betül- Babür, Saffet, Ortaçağda Felsefe, Kabalcı yay. İstanbul 1993.
- Düzgün, Ş.Ali, Nesefi ve İslam Filozoflarına Göre Allah - Âlem İlişkisi, Ankara 1998.
- Eş’ari, Makâlâtü’l- İslamiyyîn, (thk. Hellmut Ritter), Wiesbaden 1980.
- Gazzâlî, Felsefenin Temel İlkeleri – Makasıd el-Felasife (trc. Cemalettin Erdemci), Ankara 2001.
- Gazzâlî, Filozofların Tutarsızlığı, (trc. Bekir Sadak) İstanbul 2002.
- Gölcük, Şerafeddin- Toprak, Süleyman, Kelam, S.Ü.Yay. Konya 1988.
- İbn Rüşt, Tutarsızlığın Tutarsızlığı (trc. Kemal Işık – Mehmet Dağ), Samsun 1986.
- İbn Sina, Kitâbü’n-Necât, (Nşr. Macit Fahri), Beyrut 1985
- İbn Sina, Risâletü’l- Arşiyye, (trc. Açıkgenç, Alparslan- Kırbaşoğlu, M.Hayri), Risaleler içerisin- de, Ankara 2004.
- Keskin Halife, İslam Düşüncesinde Bilgi Teorisi, İstanbul 1997.
- Nesefî, Bahru’l-Kelam, (trc.Uca, İ.Hakkı-Akdedeoğulları, Mustafa) Konya 1978.
- Onat, Hasan, “Mezheplerin İnanç Esaslarının Sistemleşmesinde Kur’an’ın Rolü” 1-3 Nisan 1994, Kur’an Sempozyumu Tebliğler, Bilgi Vakfı Yay, Ankara 1994.
- Râzî, Fahreddin , Mesâilü’l-Hamsûn fi Usûli’d-Din, (Thk. Ahmet Hicazî es-Sekka), Kahire 1989.
- Râzî, Fahreddin , Şerhu Esmâillahi’l-Hüsna, Beyrut 1984,
- Râzî, Fahreddin, el-Metâlibü’l-Âliye min İlmi’l-İlâhiye, (thk. Ahmed Hicazî es-Sekka), Beyrut 1987.
- Râzî, Fahreddin, Mefâtîhu’l-Gayb, (et-Tefsîru’l-Kebîr), Darü’l-Kütübü’l-İlmiye, Beyrut 2004.
- Rosenthal, Franz, Bilginin Zaferi (trc. Lami Güngör), İstanbul 2004.
- Taftazani, Mesud b. Ömer Sâduddin, Şerhu’l-Akaid, (Kesteli Şerhi ile beraber), İstanbul 1976.
- Topaloğlu, Bekir, “Allah” mad. DİA, c.2, İstanbul 1989.
